اندازه گیری غلظت گاز رادون در معادن زیرزمینی سرب و روی استان یزد

مقدمه:گاز رادون با حدود دو سوم تابش زمینه، بیشترین منبع پرتودهی جامعه بوده و مواجهه با دختران آن با تابش آلفا احتمال ریسک سرطان ریه را افزایش می دهد بطوری که در امریکا پس از سیگار دومین عامل بروز سرطان ریه است. گرچه بررسی میزان رادون در اروپا بیش از کشورهای جهان سوم انجام گرفته ولی مطالعه میزان رادون به تدریج در سراسر دنیا در معادن رو به افزایش است که می توان به مطالعه غیاسی، ایشیموری فیزن و کوبال در معدن سرب اشاره کرد، با توجه به اهمیت موضوع و وجود تعداد قابل توجه معادن زیرزمینی در استان یزد و کارگران شاغل در این معادن میزان گاز رادون معادن سرپوشیده سرب و روی مورد ارزیابی قرار گرفت. روش بررسی: در یک مطالعه میدانی و به روش توصیفی- مقطعی میزان رادون معادن سرب و روی استان یزد را با روش اکتیو و با استفاده از دستگاه rad7 با رنج اندازه گیری آن 400.000- 4 بکرل بر متر مکعب در فصل تابستان، مورد سنجش و میزان ذرات آلفا ایجاد شده از گاز رادون مورد شمارش قرار گرفت. یافته ها: با توجه به نتایج مطالعه، در معادن 1 و2، سه و در معدن 1، دو ایستگاه، رادون سنجی انجام گرفت. که بیشترین غلظت در معدن 3 با مقدار3/4183 بکرل بر متر مکعب و کمترین غلظت در معدن 1 با مقدار 57 بکرل برمتر مکعب بود، و میزان میانگین غلظت گاز رادون در معادن 1، 2 و 3 به ترتیب برابر با 5/848، 83/125 و 4/1667 بکرل بر متر مکعب اندازه گیری گردید. همچنین میانگین غلظت گاز رادون در محل کار کارگران 3/2068، در محل رفت و آمد کارگران 9/219 و در محل استراحت و محیط خارج از معدن 75/19 بکرل بر متر مکعب اندازه گیری شد. از طرفی مقدار همبستگی بین غلظت گاز رادون با عیار سرب معدن نیز 899/0- می باشد. نتیجه گیری: نتایج حاصل از این مطالعه نشان می دهد که، غلظت گاز رادون سنجش شده در 5/62 درصد نقاط اندازه گیری شده کمتر از حد اقدام، 5/12درصد نقاط بین حد اقدام و حداکثر مقدار مجاز توصیه شده و 25 درصد بیشتر از حداکثر مقدار مجاز توصیه شده می باشد. همچنین محل و ایستگاه اندازه گیری مهمترین عامل در غلظت گاز رادون می باشد.